Wat is een lactatiekundige?

Je baby in je armen, de borst bloot en direct borstvoeding geven is voor veel vrouwen een ideaalplaatje. Helaas gaat het niet altijd zo makkelijk. Veel vrouwen vinden het lastig, vervelend en soms pijnlijk om borstvoeding te geven. Een lactatiekundige kan je hiermee helpen.

Wat is een lactatiekundige?

Een lactatiekundige (ook wel lactatiedeskundige) is een professioneel opgeleide borstvoedingsspecialist. Een lactatiekundige geeft moeders deskundige hulp bij het geven van borstvoeding.

Gecertificeerd

Pas na een speciale opleiding tot lactatiekundige én na een internationaal examen is een lactatiekundige gecertificeerd. De lactatiedeskundige krijgt dan de titel IBCLC: International Board Certified Lactation Consultant. Een gecertificeerde lactatiekundige kan een eigen praktijk hebben, maar ook verbonden zijn aan een ziekenhuis of andere instelling.

Taken van een lactatiekundige

Lactatiekundigen helpen onder meer bij:

• het geven van voorlichting en advies
• aanlegproblemen
• het weigeren van de borst of fles
• pijnklachten tijdens borstvoeding
• kolfadviezen
• borstontsteking
• borstvoeding geven aan meer dan één kind
• onrust tijdens of na het drinken
• borstvoeding na een borstoperatie
• borstvoeding bij ziekte of handicap van moeder en/of kind
• borstvoeding en medicijngebruik
• borstvoeding afbouwen
• borstvoeding bij een vroeggeboorte

Hoe werkt een lactatiedeskundige?

Je kunt op verschillende manieren gebruik maken van de deskundigheid van een lactatiekundige. Zo kun je een consult bij je thuis of op de praktijk krijgen. In de meeste gevallen zal de lactatiekundige voorstellen om bij jou thuis langs te komen zodat ze jou en je baby tijdens een voeding kan observeren. Je kunt ook een telefonisch consult krijgen. Dit is handig wanneer je een eenvoudige en korte vraag hebt en wanneer het dus niet nodig is voor de lactatiekundige om langs te komen. Daarnaast is er nog de mogelijkheid tot een consult via email en hebben veel lactatiekundigen inloopspreekuren. 

Wanneer en hoe schakel je lactatiekundige in?

Al aan het einde van je zwangerschap of tijdens de kraamperiode kan het verstandig zijn om contact op te nemen met een lactatiekundige. Een consult is altijd zinvol, want je krijgt er veel informatie waar je ook echt wat aan hebt.

En als het contact eenmaal gelegd is, is het gemakkelijker om de lactatiekundige even te bellen wanneer je met vragen zit.

Via de website van de Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen (NVL) vind je een lactatiekundige bij jou in de buurt. Je kunt ook bij het consultatiebureau vragen naar een lactatiekundige.

Voorbereiding op borstvoeding

Nadat je hebt nagedacht over of je borstvoeding of flesvoeding wil geven, is erg belangrijk om goed voorbereid te zijn. De reflexen waar je baby over beschikt die nodig zijn bij het drinken aan de borst moeten wel op de juiste manier gebruikt worden, dus het is echt een leerproces voor jullie beiden. Het is dus handig om bijvoorbeeld een cursus over borstvoeding te volgen, er veel over te lezen of om een afspraak te maken met een lactatiedeskundige.

Tips voor borstvoeding

Borstvoedingscursus

De eerste tip hebben we al weggegeven: volg een borstvoedingscursus. Tijdens een borstvoedingscursus leer je alles over de werking van borstvoeding, het aanleggen, hoe je weet of je baby genoeg voeding krijgt en het voorkomen en oplossen van problemen.

Huid-op-huidcontact

Moet je nog bevallen? Leg je baby na de geboorte direct op je blote huid. Huid-op-huidcontact is meer dan alleen knuffelen met je baby. Hierdoor blijft je baby op temperatuur (scheelt je baby energie) en kan al snel (met een beetje hulp) de borst vinden. Ook worden de reflexen van je baby goed gestimullerd door huid-op-huid contact. Daarnaast krijgt de moeder een positieve hormoon-boost door dit contact, wat weer een positief effect heeft op de kwaliteit van de borstvoeding.

Geef borstvoeding op verzoek

Vaak wanneer je je goedbedoelde voedingsschema's aan de kant gooit en kijkt en luistert naar de voedingssignalen die je baby geeft, werkt borstvoeding het best. Deze voedingssignalen zijn bijvoorbeeld op de handjes zuigen of likken met de tong. Door te voeden op de momenten dat je baby daar behoefte aan heeft, ontwikkelt je baby een eigen drinkritme. Dit schema kan gedurende de borstvoedingsperiode variëren.

Feiten & fabels over borstvoeding

Het is normaal dat borstvoeding geven pijn doet

De eerste dagen kunnen je borsten erg gevoelig zijn tijdens het voeden Maar wanneer de pijn blijft aanhouden en zelfs zo erg wordt dat je tenen gaan krommen en je houding gaat verstarren, dan is er iets mis. De pijn wordt bijna altijd veroorzaakt door een verkeerde aanlegtechniek. Een verkeerde aanlegtechniek kan tepelkloven veroorzaken, wat nog meer pijn geeft en je baby krijgt niet voldoende melk binnen. Als je dus moeite hebt met aanleggen is het verstandig om contact op te nemen met een lactatiekundige.

Kunstvoeding is net zo goed als borstvoeding

Natuurlijk, kunstvoeding is een alternatief voor borstvoeding, maar het is eigenlijk niet te vergelijken met borstvoeding. In borstvoeding zitten namelijk levende antistoffen die je baby actief beschermen tegen infecties en ziekten. Kunstvoeding bevat geen levende cellen en mist dus deze manier van bescherming voor de baby.

Niet alles kunnen eten

Koolsoorten, uien, scherpe kruiden, sinaasappelsap en chocola veroorzaken kramp. Toch? Veel moeders denken dat ze niet alles kunnen eten wanneer ze borstvoeding geven, maar dit is niet waar. Je kan gewoon alles eten wat je wil, je eetgedrag heeft namelijk geen invloed op de moedermelk. Let er wel op dat je nog oplet met alcohol en cafeïne, dit heeft wel weer effect op je moedermelk. Sterke kruiden mogen ook, zolang het maar niet te is. 

Wordt de lactatiekundige verzekerd?

Lactatiekundige hulp zit niet in het basispakket, maar de meeste zorgverzekeraars vergoeden de lactatiekundige zorg geheel of gedeeltelijk vanuit de aanvullende verzekering. De voorwaarde is wel dat de lactatiekundige IBCLC aangesloten moet zijn bij de Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen. Voor diegenen die geen aanvullende verzekering hebben: de prijzen van een consult liggen over het algemeen tussen de € 20,- en € 150,-. De prijzen verschillen omdat dit afhankelijk is van de lactatiekundige en wat voor consult het is.

Handig om te weten

Sinds kort vergoeden 10 zorgverzekeraars geheel of gedeeltelijk de aanschaf van een kolfapparaat. Zolang je kunt bewijzen het kolfapparaat bij een lactatiekundige of aangesloten bedrijf gekocht te hebben kun je geld terugkrijgen van je verzekering. 

Deze tekst is tot stand gekomen met behulp van deskundig advies van Jessie van Dijk-Budding, lactatiekundige. 

Overige bronnen: CZ, NVL, Borstvoeding, Dokter dokter.