Borstvoeding afbouwen

Als je zwanger bent maken je borsten zich klaar om straks borstvoeding te geven. De ene moeder kiest ervoor dit ook écht te doen, terwijl de ander afkolft of de borsten masseert om de melk kwijt te raken. Wat je ook kiest, er komt een moment waarop je gaat stoppen. De manieren waarop je dat kan doen staan hieronder uitgelegd. 

Er zijn verschillende methoden om borstvoeding af te bouwen. Belangrijk is dat je kijkt naar de reden van afbouwen en naar de leeftijd van je kind. Het afbouwen van borstvoeding kan je in ieder geval het beste geleidelijk doen. Zo help je je baby te wennen aan de nieuwe situatie en je borsten kunnen de aangemaakte hoeveelheid melk ook geleidelijk afbouwen.

Borstvoeding afbouwen: de eerste maand

Het kan voorkomen dat je helemaal geen borstvoeding wilt geven. Dat kan, maar je borsten zijn zich tijdens je zwangerschap al aan het voorbereiden om straks melk te produceren. Je bent daar dus niet binnen 1 dag vanaf. Na een paar dagen neemt de melkproductie zelfs toe. Dit zorgt ervoor dat er meer bloed naar de borsten stroomt, die daardoor groot, zwaar en hard aan kunnen gaan voelen. De druk kan er best voor zorgen dat je borsten pijn gaan doen.

Hoe kom ik er het snelst vanaf?

Als je geen borstvoeding wilt geven kan je er in ieder geval voor zorgen dat je de melkproductie niet stimuleert. Constant afkolven helpt hierbij juist niet. Zodra de borsten leeg raken denkt je lichaam dat er meer melk nodig is, en zal dat dan ook aanmaken. Af en toe leger maken kan wel, bijvoorbeeld door je borsten te masseren onder de douche of gedeeltelijk af te kolven, maar liever niet.

Lactatiekundige

Bedenk wel dat je goed naar je lichaam moet luisteren. Gaan je borsten echt pijn doen of zie je rode of harde plekken? Overleg dan even met je lactatiekundige of je toch beter kunt kolven. Vaak krijgen vrouwen die te snel willen stoppen een terugval door een pijnlijke stuwing of beginnende borstontsteking, en een lactatiekundige kan je helpen de juiste balans te vinden om zo snel mogelijk af te bouwen. 

Borstvoeding afbouwen na de eerste maand

Als je ervoor gekozen hebt je baby borstvoeding te geven zal je hier op een gegeven moment mee gaan stoppen. Er zijn dan een aantal methoden die je kan gebruiken.

Borstvoeding vervangen

Bij deze methode vervang je iedere keer weer een voedingsbeurt met borstvoeding door kunstvoeding. Veel vrouwen kiezen er dan voor om als eerste een voeding te laten vallen op een onpraktische tijd, als ze moeten werken bijvoorbeeld. Volg je deze methode dan kan je af en toe als je de borstvoeding overslaat gespannen borsten hebben. Dit wordt stuwing genoemd, maar als het niet pijnlijk is hoef je niets te doen. Als je helemaal geen stuwing meer voelt kun je doorgaan met het vervangen van nog een borstvoeding.

Per voeding kan je ongeveer 2 tot 5 dagen rekenen voor het helemaal afgebouwd is. Probeer ervoor te zorgen dat de volgende voeding die je afbouwt niet direct volgt op degene die je daarvoor hebt laten vallen. Laat ook eerst de voedingen overdag weg en bouw de ochtendvoeding pas als laatste af.

Borstvoeding kolven bij stuwing

Het kolven kan je op een aantal manieren doen, bijvoorbeeld door alleen nog maar te kolven als je stuwing hebt. Dan kolf je je borst gedeeltelijk leeg zodat er geen spanning meer op staat. Het zal steeds langer duren voor je hoeft te kolven, tot je er uiteindelijk helemaal mee kan stoppen.

Kleinere hoeveelheden kolven

Een andere manier is om steeds kleinere hoeveelheden te kolven. Hierbij kolf je bij alle voedingsbeurten maar je stopt steeds eerder. Luister altijd naar je lichaam: zie je rode of harde plekken dan kan je beter je borst nog helemaal leegkolven. De afgekolfde melk kan je nog steeds aan je baby geven en het aanvullen met kunstmatige voeding.

Tips bij afbouwen van borstvoeding

• Na een week kan je weer volle borsten hebben. Dit is normaal en zolang het niet ernstig wordt en er geen harde plekken of schijven in je borsten ontstaan hoef je niets te doen.
• Maanden na het stoppen kan je nog melk lekken, ook dit is normaal.
• De pil slikken helpt ook, maar neem dan niet de lichtste variant en overleg dit met een huisarts.
• Raakt je kind verstopt vanwege de (gedeeltelijke) overstap naar kunstvoeding? Voeg dan meer water toe. 10% is voldoende.
• Salie werkt ook goed om de productie van melk te verminderen, maar let op! Moeders met hartproblemen of epilepsie mogen deze methode juist niet proberen, en je mag de thee sowieso niet meer dan een week achter elkaar drinken. De thee werkt vochtafdrijvend dus je moet extra veel drinken om je vochtgehalte op peil te houden. Wil je deze methode proberen dan kan je het beste ook even overleggen met je lactatiekundige. 

Welke methode je ook kiest en of je nu wel of geen borstvoeding geeft, laat je niet gek maken. Wel of geen borstvoeding geven blijft een persoonlijke keuze. Wil je meer informatie of advies dan kan je altijd hulp zoeken bij een lactatiedeskundige. Kijk op www.nvlborstvoeding.nl voor een lactactiedeskundige bij jou in de buurt.

Deze tekst is tot stand gekomen met behulp van deskundig advies van Jessie van Dijk-Budding, lactatiekundige. 

Overige bronnen: kraamzorghetgroenekruis, mijnkinderarts, AMC, Voedingscentrum, Rode Kruis ziekenhuis, LUMC.