Kinderen leren eten? Valkuilen en oplossingen

Groente eten blijft af en toe een probleem bij kinderen. Of vis, of vlees met draadjes... Het zal je vast een keer gebeuren dat je kind iets niet wil eten. En omdat je als ouders graag wil dat je kind alles leert eten, moedig je ze aan te proeven, meer te eten of hun bord leeg te eten. Goed, toch? 

Gezond eten voor kinderen wil elke ouder, maar moet je dat opdringen? Het blijkt dat het aanmoedigen of zelfs dwingen om meer te eten helemaal niet helpt bij het krijgen en houden van een gezond gewicht. Deze gewoonte zorgt ervoor dat kids zelf niet meer goed kunnen inschatten wanneer ze honger hebben en wanneer ze vol zitten. Dat maakt niet zoveel uit als je jong bent, maar bij volwassenen gaat je stofwisseling vertragen. En dat zorgt er dan weer voor dat je zomaar een aantal kilo aan kan komen.

Valkuilen en oplossingen

Onderstaande tips zijn verzameld door verschillende onderzoeken te lezen en te combineren. Waarschijnlijk zal je tijdens het lezen van deze tips vaak denken 'Ja maar...". Dat deden we zelf namelijk ook. Probeer deze 'kinderen leren eten'-tips gewoon eens voor een week of twee en kijk of je kind anders (beter) gaat eten.

1. Dan krijg je een toetje

Lekker eten gebruiken als beloning maakt het eten natuurlijk nog aantrekkelijker voor kids. Als ze iets lekker vinden kunnen ze niet wachten om het te eten. Aan de andere kant, als je gezond eten (zoals groente) als straf gebruikt zullen kinderen er alleen maar meer afkeer van krijgen (Castle & Jacobsen, 2013). Hoe meer je voedsel als straf of beloning gebruikt, hoe meer kids in volwassenen veranderen die eten terwijl ze eigenlijk geen honger hebben, aldus de auteurs.

De oplossing? Serveer hoofdmaaltijd en toetje tegelijk

Huh? Dat was onze eerste reactie. Dan eet mijn kind toch alleen het toetje en voor de rest niets? Blijkbaar dus niet. Als je een kinderportie geeft van de hoofdmaaltijd en het toetje en alles tegelijk geeft, zien ze ook alles tegelijk. In eerste instantie zullen ze voor het toetje gaan (wie niet?), maar uiteindelijk zullen ze de hele maaltijd gaan waarderen. Dan zijn ze niet meer bang dat ze geen ruimte meer hebben voor het toetje. En het kan ook al helpen om soms wel, soms niet een toetje bij de maaltijd te nemen. Dan wachten kinderen er niet meer op omdat ze niet weten of ze wel of geen toetje krijgen.

2. Nieuwe dingen proberen

Kinderen willen vaak geen nieuwe dingen proberen. Dit heet voedselneofobie en is eigenlijk een biologisch instinct dat als een veiligheidstrigger werkt. Daarnaast moet een kind vaak twintig keer hetzelfde eten proberen voor ze ervan overtuigd zijn dat ze het lekker vinden (of niet!). Dwingen te eten heeft geen zin, de meeste kinderen hebben dan als volwassenen nog steeds een afkeer van bepaalde soorten voedsel (Ellyn Satter, 2014). Wat moet je dan doen om nieuw eten te introduceren?

De oplossing? Laat je kind bepalen

Hoe bedoelen we dat? De ouders bepalen wanneer, wat en waar gegeten wordt, de kids bepalen hoeveel ze willen eten en of ze het überhaupt willen eten. Doordat ze zelf de keuze hebben zullen ze geïnteresseerd raken in wat er op hun bord ligt en het vanzelf gaan proberen. Zeg gewoon niets, ga aan tafel zitten en begin zelf met eten. Als ze zien dat jij het eet heb je een grote kans dat ze het zelf ook gaan eten. Wat je ook kan proberen is de 1-hap regel. Motiveer ze om 1 hap te proeven. Willen ze dat ook niet, leg dan uit dat het even duurt voor ze nieuw voedsel lekker gaan vinden. Of probeer een andere manier van serveren zoals de groenten-smoothie.

3. Voorkom weggooien

Heb je een lekker gerecht gemaakt, moet je meer dan de helft in de vuilnisbak gooien omdat je kids het niet op willen eten. Zonde! Maar ze forceren meer te eten werkt niet (nee, ook niet het 'ergens anders op de wereld hebben kinderen altijd honger'- argument).

Oplossing: laat je kind zelf opscheppen

We laten het toetje hier even buiten beschouwing, maar de rest van het eten kan je kind makkelijk zelf opscheppen. Zolang je ze motiveert om van ieder onderdeel van de maaltijd iets op te laten scheppen zit het wel goed. En een eigen bordje (in kinderformaat) helpt ook bij de grootte van de porties. Soms kan het ook al helpen als je het voedsel in een andere vorm geeft, bijvoorbeeld door de maaltijd in een cakevorm te serveren. Lijkt net taart!

4. Eet genoeg

Maar wat is genoeg? Kinderen hebben niet dezelfde hoeveelheid nodig als volwassenen, dus probeer daar wel constant rekening mee te houden. Volgens het Voedingscentrum heeft een kind van 1-3 jaar 1000 calorieën nodig (jongens 1100) en een kind van 4-8 jaar 1400 (jongens 1500).

Oplossing? Relax

Die kleine van jou zorgt er echt niet voor dat zij of hij honger heeft. Krijg je kind honger, dan krijg je dat echt wel te horen. Zolang je gezond eten en tussendoortjes geeft op reguliere tijden dan heb je het voor het grootste deel al voor elkaar.

5. Voorkomen dat ze later honger krijgen

Natuurlijk geven ze aan wanneer ze honger hebben, maar moet je dan direct een snack uit je broekzak halen en geven? Eh, nee. Zeker als je over een half uur gaat eten is het niet handig, want dan hebben ze natuurlijk weer geen honger. En dan probeer jij ze toch meer te laten eten omdat ze anders s'avonds weer honger hebben. Hmm...

Oplossen door een schema

In de meeste gevallen is drie maaltijden per dag en twee snacks (1 s'ochtends en 1 s'middags, denk aan fruit) voor een gemiddelde peuter en kleuter voldoende. Maar, het kan best zijn dat jouw kind meer nodig heeft omdat ze bijvoorbeeld een groeispurt hebben. Kijk daarom goed naar de tijden waarop je kind trekt krijgt en probeer daar zoveel mogelijk rekening mee te houden. En bedenk heel goed of je ze echt wel een half uur van tevoren die snack nog wil geven...

Bronnen: Voedingscentrum, EllynSatter, Fearless Feeding.

Heb je zelf nog een gouden tip om kinderen nieuwe dingen te laten eten of überhaupt te laten eten? Laat hieronder een reactie achter, we zijn benieuwd!