Ontzwangeren na de bevalling - hoe herstel je na de geboorte?

Ontzwangeren na de bevalling is een onderwerp waar eigenlijk te weinig over gesproken wordt. Vaak komen mensen niet verder dan de bekende uitspraak '9 maanden zwanger en 9 maanden ontzwangeren'. En dat terwijl het toch best belangrijk is om even bij stil te staan. In dit artikel informatie over de periode na de bevalling: onder andere het herstel van je lichaam, je cyclus en je gewicht. 

In veel gevallen duurt het ontzwangeren 9 maanden tot een jaar, maar het verschilt per individu. Wat wel voor iedereen hetzelfde is, is de periode vlak na de bevalling. Je hebt een kleine hummel waar je nu constant aandacht aan moet besteden en soms ook een constante stroom bezoekers over de vloer (lees: bezoek na de bevalling voor tips!) Maar waar kan je nu precies 'last' van krijgen na de bevalling?

Kraamtranen

Er is een grote kans dat je vlak na de bevalling kraamtranen hebt. De kraamtranen zijn een reactie op de adrenaline-boost die je tijdens de bevalling meekrijgt. Deze boost duurt vaak een paar dagen en daar kan je handig gebruik van maken om 's nachts met een beetje energie nog je bed uit te gaan om de kleine te voeden. Maar als de adrenaline je lichaam uit is krijg je ineens de schok van wat er allemaal gebeurd is te verwerken, plus de vermoeidheid die dan volop toeslaat. En dan heb je heel weinig nodig om een flinke huilbui te krijgen. Veel mensen noemen die huilbuien de echte 'start' van het ontzwangeren.

Ontzwangeren en het herstel

Na die 'start' ben je natuurlijk niet in één keer terug op je oude gewicht, heb je weer energie voor tien en kan je het huis van onder tot boven schoonmaken. Je hebt waarschijnlijk nog last van allerlei klachten zoals moeheid, duizelig, misselijk, futloos en haaruitval. En vergeet de vergeetachtigheid niet! Als je dacht dat je dat direct na de bevalling weer kwijt zou raken... helaas. Een overzicht van de meest voorkomende klachten:

• Moeheid (komt misschien door een gebrek aan ijzer, dus laat dat checken als je er lang last van hebt)
• Slaapproblemen (ondanks dat je moe bent)
• Gestresst en gespannen zijn
• Moeilijkere stoelgang
• Opvliegers die leiden tot duizeligheid en hoofdpijn
• Haaruitval (haar valt niet tot bijna niet uit tijdens je zwangerschap, dus dat valt erna in 1 keer uit. Wil je dit voorkomen kan je vitamine B12 slikken)
• Vergeetachtigheid
• Depressie (het hoeft niet altijd een 'roze wolk' te zijn, en schaam je niet om hulp in te schakelen)
• Schildklier (wordt vaak verward met depressie omdat klachten erg overeen komen. Dus nog een reden om met een arts te overleggen als je denkt dat je depressief bent!)

Genoeg rust tijdens ontzwangeren

Ontzwangeren is echt een begrip en wordt ook erkend als iets waar je 'last' van kunt hebben. Geef dit daarom ook aan je omgeving aan. Vertel je partner wanneer je denkt ergens last van te hebben en geef ook aan dat het waarschijnlijk door het ontzwangeren komt. Niets zo vervelend als een zuchtende man of vriend die zegt dat hij dat gezeur nu wel zat is. Als hij weet waar het vandaan komt kan hij er sneller begrip voor opbrengen, en dat scheelt een hoop ergernis aan beide kanten.

Tips om sneller te herstellen

• Ga tegelijk met je baby naar bed of probeer middagdutjes mee te pakken.
• Vraag hulp aan je omgeving als je het zwaar vindt. Als oma een dagje op haar kleinkind kan passen kan dat jou al enorm veel rust geven. Of je kan dan de dingen doen die al weken op je wachten.
• Zorg dat je, ondanks dat je waarschijnlijk lekker binnen wilt blijven, toch regelmatig naar buiten gaat. Die frisse lucht doet echt wonderen!
• Ga niet direct weer fulltime aan het werk als je het gevoel hebt het nog niet helemaal aan te kunnen. Overleg goed met je werkgever over je lichamelijke gestel.

Hoe snel ben je fysiek hersteld?

Op emotioneel gebied kan je nog wel maanden blijven kwakkelen en mede dankzij de vermoeidheid zal je prikkelbaar en chagrijnig zijn. Op fysiek gebied gaat het gelukkig allemaal iets sneller. Na 6 weken heeft je baarmoeder weer de normale grootte en dan is ook vaak de wond die de placenta had achtergelaten genezen. Op dat moment weet je dus ook bijna zeker dat de bloedingen die je vanaf je bevalling had niet meer door de wond van de placenta komen.

Ontzwangeren: hoe snel wordt je weer ongesteld?

Dit hangt van je gestel, je hormoonhuishouding en het wel of niet geven van borstvoeding af. Die laatste twee hangen met elkaar samen. Als je namelijk borstvoeding geeft onderdrukken je hormonen de opbouw van baarmoederslijmvlies. En zonder baarmoederslijmvlies geen eisprong. Wanneer je dan wel weer genoeg slijm aanmaakt om ongesteld te worden? Daar kunnen we helaas geen definitief antwoord op geven, het verschil per individu.

Gemiddelden

Gemiddeld komt de ongesteldheid bij vrouwen die 'vroeg' zijn na 6 tot 8 weken weer op gang. Bij vrouwen die 'laat' zijn kan het een paar maanden duren. Wil je dat je homoonhuishouding snel weer op orde is? Dan kan je bij de huisarts een hormoonkuur aanvragen om de cyclus weer op te starten. Hou er wel rekening mee dat je menstruatie in het begin anders kan zijn dan voor de zwangerschap. Het is dan vaak slijmeriger en dikker en soms iets anders van kleur.

Hoe snel ben je weer op gewicht na de bevalling?

De altijd-belangrijke vraag die veel vrouwen stellen: wanneer heb ik mijn oude figuur weer terug? Je mag ongeveer, bij normale BMI, tussen de 10 en 15 kilo aankomen voor je zwangerschap. Na de geboorte raak je echter niet direct al het gewicht kwijt, je baby weegt echt geen 12 kilo! Het vruchtwater en de placenta wegen bij elkaar ook maar zo'n 1,5 kilo, dus de rest blijft nog gewoon aan je lichaam zitten. Hoe snel ben je van dat 'restant' af?

Welke gewicht raak je kwijt?

Het grootste deel van de zwangerschapskilo's raak je vanzelf kwijt (yes!). Je hebt veel extra vocht en bloed aangemaakt en vastgehouden tijdens je zwangerschap, dus dat verdwijnt langzamerhand vanzelf na de bevalling. De overige kilo's moet je toch echt zelf iets voor doen. Gezonde voeding is hierbij belangrijk, en laat die zoutige snacks en zoete koekjes maar even staan. Zorg voor gebalanceerde voeding met voldoende groente en fruit.

Niet lijnen na de bevalling

Wat je in ieder geval niet moet doen: gaan lijnen na je zwangerschap. Zeker de eerste zes weken moet je herstellen van je bevalling en weer op krachten komen. Geef je borstvoeding? Dan moet je tijdens de periode dat je borstvoeding geeft zeker niet lijnen. Bij het lijnen komen stoffen in de moedermelk terecht die giftig kunnen zijn voor je baby.

Vanaf wanneer lijnen na de zwangerschap?

Wanneer mag je dan wel gaan lijnen? Als je geen borstvoeding (meer) geeft dan kan je na drie tot vier maanden voorzichtig beginnen met lijnen. En met lijnen bedoelen we dan in eerste instantie een gezond en evenwichtig dieet aanhouden met voldoende voedingsstoffen. Maaltijdshakes en repen zijn nu dus nog uit den boze.

Wat kan je doen om terug op gewicht te komen?

De eerste 6 weken raden we je aan om praktisch niks te doen. Laat je lichaam eerst herstellen van de bevalling en begin daarna pas echt met sporten. Een aantal oefeningen die je wel kan doen vlak na je bevalling is het trainen van je bekkenbodemspieren. Deze oefeningen stimuleren je bloedsomloop, dus ze zijn extra handig als je hechtingen hebt. Littekens genezen hierdoor sneller. Bekkenbodemspieren helpen ook om een verzakking van de baarmoeder te voorkomen.

Buikspieroefeningen

Voor buikspieroefeningen en overige oefeningen verwijzen we je graag door naar je huisarts of verloskundige. Zeker met een keizersnede is het belangrijk te checken welke oefeningen je wel en niet mag doen. Na ongeveer 6 weken mag je bepaalde buikspieren gaan trainen, maar je verloskundigen moet eerst even controleren of die spieren weer goed naast elkaar liggen. Bij een keizersnede is dit vaak 8 tot 10 weken.

Bronnen: gezondheidsplein, deverloskundige, nd, erasmusmc