Clusteren: wat is het & hoe ermee omgaan?

Clusteren houdt in dat je baby opeens heel veel en heel vaak wil drinken aan de borst. Clusteren vindt plaats op bepaalde momenten van de dag. Waar komt clusteren precies vandaan? Ik vertel het je allemaal in dit artikel.

Clusteren... ik denk er met weemoed aan terug en tegelijkertijd ben ik blij dat ik die tijd heb gehad. Clusteren houdt in dat je baby op bepaalde momenten van de dag (of nacht) niets liever wil dan de hele tijd aan de borst drinken. Vooral mijn zoontje was de koning van het clusteren. In de avond deed ik vaak niets anders dan voeden. Zeker bij je eerste kindje kan dit je heel onzeker maken. Doe ik het wel goed? Heb ik wel genoeg melk? Waarom is hij zo onrustig? Maar wees gerust: het hoort er allemaal bij!

Wat is clusteren precies? 

Bij veel baby’s die borstvoeding krijgen, zie je dat er momenten op de dag zijn waarop ze veel meer en veel vaker willen drinken. Dit noemen we clusteren. Bij veel pasgeboren baby’tjes vindt het clusteren vooral ’s avonds plaats.

Het clusteren van je baby hangt samen met jouw hormoonhuishouding. In de vroege avond is het niveau van de hormonen die jouw melkproductie regelen wat lager, waardoor je baby meer zal moeten drinken om zich voldaan te voelen. Bovendien willen baby’s die er al een hele dag op hebben zitten ook graag wat meer melk drinken om voldaan de nacht in te kunnen gaan. Dit kan er dus toe leiden dat je kindje in de avond meer behoefte heeft om veel en vaak te drinken.

Clusteren is heel normaal babygedrag. Naarmate je kindje ouder wordt, wordt dit vanzelf minder. Geef er dus gewoon aan toe. Het hoort erbij!

LEES OOK: Alles wat je moet weten over moedermelk

De voordelen van clusteren

Hoewel momenten van clusteren voor jou als moeder erg vermoeiend kunnen zijn, zitten er veel voordelen aan clusteren. Ik heb ze voor je op een rijtje gezet! 

• Clusteren is meer dan alleen drinken

  Het geeft je kindje rust en geborgenheid om veel bij jou te zijn. Borstvoeding zorgt voor de afgifte van het hormoon oxytocine, wat zorgt voor rust bij je baby. Het clusteren werkt voor je kindje dus kalmerend.

• Je melkproductie blijft op peil

  Een baby die clustert geeft het signaal af aan jouw lichaam dat er een toename van de melkproductie nodig is. Jouw lichaam reageert hier direct op door meer melk aan te maken. Zo houdt je baby jouw melkproductie op peil door te clusteren. 

• Betere nachten

  Oké, eerlijk is eerlijk - dit ging bij mij niet op, maar baby’s die in de avond clusteren, slapen over het algemeen ’s nachts wat dieper omdat ze meer voldaan zijn.

Is clusteren hetzelfde als een regeldag? 

Clusteren en regeldagen zijn niet hetzelfde, hoewel deze twee termen wel veel verband houden met elkaar. Op regeldagen komt je kindje opeens veel vaker voor een voeding. Veel baby’s zijn op regeldagen onrustiger en huilen meer.

Een regeldag is heel goed voor de afstemming van de behoefte van je kindje op jouw melkproductie. Vaak vindt een regeldag plaats in een periode waarin je baby hard groeit. Vraag en aanbod worden opnieuw op elkaar afgestemd. Regeldagen vinden bij veel kindjes wel op hetzelfde moment plaats: wanneer je kindje ongeveer twee weken oud is, zes weken oud is en drie maanden oud is.

Het grote verschil tussen regeldagen en clusteren is dat regeldagen niet dagelijks terugkeren, terwijl clusteren vaak wel een dagelijks terugkerend iets is.

Het verschil tussen krampjes en clusteren

Clusteren en krampjes worden nog wel eens door elkaar gehaald, want het kan erg op elkaar lijken. Je kindje is onrustig, wil graag bij jou zijn en is op zoek naar contact en geborgenheid. Het lijkt alsof hij graag wil drinken, maar eenmaal aan de borst blijft hij verdrietig en onrustig.

In dit geval kan het goed zijn dat je baby geen behoefte heeft om te drinken, maar dat hij last heeft van krampjes. Clusteren is iets wat vaak op een vast moment gebeurt, terwijl dit bij krampjes niet het geval hoeft te zijn. 

• 
• 

Cluster-tips voor jou als moeder 

Is jouw newborn veel aan het clusteren en vind je het lastig om hiermee om te gaan? Logisch! Ik vond het zelf bij mijn beide kinderen ook een intensieve periode. Er wordt veel van je lijf gevraagd en je staat constant ‘aan’. Toch probeerde ik van het clusteren een mooi moment te maken. Hieronder vind je mijn tips voor jou als moeder van een clusterende baby! 

• Probeer er een ontspanningsmoment van te maken

  Terwijl je baby clustert, kun jij lekker een kopje thee drinken, een boekje lezen, een serie kijken of iets anders doen waar je van ontspant.

• Zorg dat je de tijd hebt voor je clusterende baby

  Vraag je partner of hij/zij eventuele andere kinderen op bed kan leggen, zodat jij alle tijd en ruimte hebt voor je baby. Ben je alleen? Maak dan van het drinkmoment een moment waarop je andere kind(eren) iets mag wat normaal niet zo vaak mag, zoals een filmpje kijken of een spelletje spelen op de iPad. Dit levert jou meer rust op. 

• Voorbereiding is key!

  Mijn zoontje clusterde altijd enorm rond etenstijd. Eten koken en een warme maaltijd eten waren een hele klus. Ik leerde om alles goed voor te bereiden. Ik kookte vaak in de ochtend al, zodat ik het eten ’s avonds alleen nog maar hoefde op te warmen. Zo had ik rond etenstijd de tijd voor m’n kindje. 

• Komt het ‘clustertijdstip’ niet uit? Probeer het te verschuiven

  liggen, kun je het moment van clusteren een beetje verplaatsen. Omdat ik m’n warme maaltijd toch liever at zonder kind aan de borst (ik liet regelmatig een spaghettisliert op zijn hoofd vallen), heb ik het clustermoment langzaam verschoven naar de vroege avond. Dit kostte even wat moeite, maar uiteindelijk zorgde het ervoor dat ik in de avond meer tijd en ruimte had voor het clusteren.

Bronnen: Borstvoeding.com, La Leche League, Medela