De onderbroekregel: waarom die belangrijk is voor kinderen

Seksueel misbruik bij je kind... je moet er niet aan denken! Helaas gebeurt dit nog steeds heel veel. De onderbroekregel is bedacht om kinderen te leren de baas te zijn over hun eigen lichaam. Hoe werkt de onderbroekregel precies en hoe leer je je kindje dit aan? 

Wat is de onderbroekregel?

De onderbroekregel houdt in dat alles wat wordt bedekt door een onderbroek, niet mag worden aangeraakt door anderen. Ook betekent de onderbroekregel dat je zelf anderen niet mag aanraken op plekken die door de onderbroek bedekt worden. De onderbroekregel is een manier om kinderen op een voor hen begrijpelijke manier te beschermen tegen seksueel misbruik.

Waarom is de onderbroekregel belangrijk? 

Maar liefst één op de vijf kinderen is het slachtoffer van seksueel geweld of seksueel misbruik. Kindermishandeling, en in dit geval seksueel misbruik, is iets afschuwelijks wat we graag willen voorkomen. Seksueel misbruik bij kinderen komt voor onder alle leeftijdsgroepen en bij kinderen van alle achtergronden, sociale klassen, religies of huidskleuren. Seksueel misbruik maakt geen onderscheid.

De dader is in de meeste gevallen iemand die het kind vertrouwt en kent. Zorg er daarom voor dat je kind de onderbroekregel kent. Dit is de eerste stap naar het stellen van grenzen met betrekking tot het eigen lichaam. 

Hoe leer je je kind de onderbroekregel? 

Maar hoe leer je je kind de onderbroekregel aan? Dat doe je door de volgende drie regels met je kind te bespreken. 

Regel 1: Je bent de baas over je eigen lichaam

Het is belangrijk dat je kind leert dat hij of zij de baas is over zijn of haar eigen lichaam. Niemand mag je zomaar aanraken, zonder dat je daar zelf toestemming voor geeft. Hierbij heb je het ook over de ‘intieme geslachtsdelen’. Noem de geslachtsdelen bij naam en leg uit dat niemand hier zomaar aan mag komen. Alles wat onder de onderbroek zit, is voor jou alleen.

De baas zijn over je eigen lichaam betekent dus ook dat als die grens overschreden wordt, je “nee” mag zeggen. Leer je kind dat “nee” zeggen altijd mag in het geval van ongewenst of ongevraagd lichamelijk contact. Ook is “nee” zeggen helemaal oké wanneer een situatie onprettig of onveilig voelt. Vertel je kind hierbij dat hij dit net zo vaak mag zeggen tot er naar hem geluisterd wordt. 

Regel 2: Goed aanraken en slecht aanraken 

Leer je kind om onderscheid te maken tussen goed en slecht aanraken. Voor kinderen is dit lastig om te herkennen, en daarom is het heel belangrijk dat jij hem daar als ouder in helpt. Leg uit dat het niet goed is als iemand naar de geslachtsdelen kijkt of deze aanraakt. De naam van de onderbroekregel helpt je kind daarbij: alles binnen de onderbroek mag niet aangeraakt worden door iemand anders. Leg uit dat er ook zoiets bestaat als “goed aanraken”. Denk hierbij aan een aai over de bol, of een schouderklopje wanneer je iets goed gedaan hebt.

Regel 3: Er zijn goede en slechte geheimen

Wanneer een kind seksueel misbruikt wordt, wordt er vaak aan dit kind gevraagd om het geheim te houden. Leer daarom je kind het onderscheid tussen goede en slechte geheimen. Wanneer een kind zich ongemakkelijk, verdrietig, boos of angstig voelt bij een geheim, dan is het een slecht geheim en dan mogen ze dat delen met een volwassene die ze vertrouwen. Geef je kind voorbeelden van goede en slechte geheimen, zodat het voor hem makkelijker wordt om dit onderscheid te maken.

verantwoordelijkheid van jou als volwassene

Het is jouw verantwoordelijkheid als volwassene om je kind zo veel mogelijk te beschermen tegen seksueel misbruik. Je kunt je kind het gevoel geven dat hij altijd bij jou terecht kan door taboes te doorbreken en schaamte rondom seksualiteit te bespreken. Zo leert je kind dat hij, in het geval van seksueel misbruik, naar jou toe kan gaan, omdat het onderwerp bespreekbaar is.

Wees zelf als ouder alert op het gedrag van je kind. Gaat je kind jou uit de weg? Maakt hij een gespannen, angstige of verdrietige indruk? Probeer te achterhalen waar het gevoel vandaan komt. Respecteer het als je kind er echt niet over wil praten, maar vraag door als je het gevoel hebt dat het echt niet goed zit. Ook als je kind cadeautjes krijgt van een andere volwassene is het belangrijk om na te gaan wie die volwassene is en wat er aan de hand is. 

Het melden van seksueel misbruik

Het is belangrijk dat een kind weet waar hij terecht kan in het geval van seksueel misbruik. Door zelf, zoals hierboven genoemd, de taboes op seksualiteit te doorbreken, maak je het onderwerp bespreekbaar. Maar het kan ook zijn dat je kind liever niet naar zijn ouders toe gaat om zoiets moeilijks te bespreken. Vertel je kind daarom ook dat er ook andere volwassenen zijn waar hij bij terecht kan, zoals de juf of meester op school, familie, politieagenten of een arts.

Tip om de onderbroekregel aan te leren

Wil je je kind bekend maken met de onderbroekregel? Lees dan samen het gratis ebook ‘Kiko en de hand’. Dit boek maakt op een speelse en kindvriendelijke manier duidelijk wat de onderbroekregel inhoudt en hoe deze regel werkt. Zo leg je de onderbroekregel begrijpelijk uit aan je kind, en leert hij de baas te zijn en te blijven over zijn eigen lichaam!