Alles over de NIP-test tijdens je zwangerschap

Wanneer je net zwanger bent, kun je een aantal testen doen om te ontdekken of jouw ongeboren kindje een chromosoomafwijking heeft. Dit bespreek je altijd bij je verloskundige of gynaecoloog. De NIP-test is daarin een nieuwe mogelijkheid voor toekomstige moms. Wij leggen je uit wat het is. 

testen op afwijkingen zwangerschap

Al vroeg in je zwangerschap kun je je kindje laten screenen op erfelijke afwijkingen. Er wordt gescreend op het Downsyndroom, het Edwardssyndroom en patausyndroom. Die laatste twee zijn een stuk onbekender en zeldzamer dan het Downsydroom. Het zijn allebei zeer ernstige syndromen waarbij kindjes vaak de zwangerschap al niet overleven of niet ouder worden dan 1 jaar. Bij het eerste bezoek aan de verloskundige bespreek je of je wilt onderzoeken of jouw kindje mogelijk een van deze afwijkingen heeft. 

Wat is de NIP-Test?

Er zijn twee mogelijkheden om op erfelijke afwijkingen te testen: met de combinatietest en de NIP-test. De combinatietest (bloedonderzoek bij de zwangere vrouw en nekplooimeting en echo bij kind) berekent hoe groot de kans is dat je kindje een chromosoomafwijking heeft. De kans hierop kan bijvoorbeeld 60% zijn, maar je weet alsnog niet zeker of jouw kindje het ook daadwerkelijk heeft.

De NIP-test is een bloedonderzoek bij de zwangere vrouw. Deze test is nauwkeuriger qua uitslag en geeft minder vaak vals alarm. Helaas zijn er uitzonderingen en kan de NIPT er heel soms ook naast zitten.

NIP of NIPT? NIPT staat voor Niet Invasieve Prenatale Test. Daarom zeg je NIP-test óf NIPT!

Voor wie is de NIP-test

De NIP-test bestaat al veel langer, maar werd voorheen alleen aangeboden wanneer je een verhoogde kans op een kindje met een chromosoomafwijking hebt. Sinds april 2017 is de test in Nederland voor elke toekomstige moeder beschikbaar.

Wanneer je de NIP-test wil doen zonder dat je een verhoogd risico hebt, dan doe je automatisch mee in de wetenschappelijke studie Trident-2. Dit houdt in dat je de onderzoekers toestemming geeft om gegevens te verzamelen over jouw zwangerschap en de uitkomst van de test. Ook wordt je bloed opgeslagen. Je kunt gevraagd worden om mee te werken aan vragenlijsten en diepte-interviews.

Hoe werkt de NIP-test

Met de NIPT kunnen extra chromosomen in het DNA gemeten worden. In het bloed van de moeder circuleert ook een klein beetje DNA van de baby. Daardoor kan niet alleen het Downsydroom ontdekt worden, maar ook het Edwardssyndroom en patausyndroom. Het bloedonderzoek gebeurt in het laboratorium en het duurt zo'n tien dagen voor de uitslag bij je verloskundige of gynaecoloog binnen is. 

Bijwerkingen of gevolgen NIP-test

Er zijn geen bijwerkingen of gevolgen voor moeder of kind als je de NIP-test laat doen. De NIPT kan geen miskraam veroorzaken.

NIP-test vs. combinatietest

Behalve de nauwkeurigheid, zijn er nog een aantal verschillen tussen de twee manieren van testen:

Moment van testen

Vanaf 11 weken zwangerschap kun je bloed laten afnemen voor de NIP-test. Bij de combinatietest heb je een bloedonderzoek tussen week 9 en 14 en de nekplooimeting tussen week 11 en 14. Het duurt zo'n twee weken voor je de uitslag hebt bij de combinatietest.

Uitslag en vervolgonderzoek

Wanneer de uitslag 'niet afwijkend' is volgens de NIPT, klopt dit in 99,9% van de gevallen. Bij de combinatietest ben je nog niet veel wijzer wanneer de uitslag een kans van 1 op 50 is. In dit geval ben je misschien onnodig ongerust en ga je wellicht een vervolgonderzoek doen, wat wel een kleine kans op een miskraam met zich meebrengt. De NIPT sluit onnodige vervolgonderzoeken dus uit.

Wat wordt er nog meer ontdekt?

Bij beide testen kunnen ook andere afwijkingen aan het licht komen. Bij de NIPT kun je ervoor kiezen om alleen een uitslag te krijgen over de afwijkingen waar je op screent. Bij de combinatietest word je altijd geïnformeerd over eventuele andere afwijkingen.

Zwanger van een tweeling

Een NIP-test is niet altijd mogelijk wanneer je zwanger bent van een tweeling. De combinatietest kan in dit geval wel uitgevoerd worden.

Vlokkentest of vruchtwaterpunctie

Wanneer je een negatieve uitslag krijgt, kun je een vervolgonderzoek laten doen. Dit kan door een vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Bij de vlokkentest wordt een beetje weefsel van de placenta weggenomen en onderzocht. Hiermee kan bíjna altijd vastgesteld worden of er sprake is van een afwijking.

Soms is er toch een vruchtwaterpunctie nodig. Dan wordt er met een naald een beetje vruchtwater uit je buik gezogen. Dit onderzoek geeft altijd een uitslag, maar geeft een kleine kans op een miskraam (dit gebeurt bij 2 op de 1000 vrouwen).

'Bezwaren' tegen NIP-test

Toen de NIP-test voor iedereen beschikbaar werd, was daar veel om te doen. Critici zijn bang dat er hierdoor vaker abortussen gepleegd zullen worden. Ook vrezen zij ervoor dat het gevoel groeit dat kinderen met afwijkingen niet geboren hoeven of mogen worden.

Wij vroegen het aan de MiniMe-lezers en daar hoorden we maar één geluid: het is fijn dat de keuze er nu voor alle moeders is. En iedereen kan voor zichzelf uitmaken of je er er gebruik van maakt en wat je doet met de uitslag.

Wel of niet een prenatale test doen?

Hoe maak je de beslissing of je een prenatale test gaat doen? Als er in jouw familie chromosoomafwijkingen voorkomen, is de keuze misschien snel gemaakt. Maar wat als dat niet zo is? Deze vraag is er een waar je echt even goed over na moet denken.

Hou ouder je bent tijdens je zwangerschap, hoe meer kans je hebt op een kindje met het syndroom van Down. Die kans is er altijd, maar het is een stuk reëler wanneer je 35+ bent. Weeg af wat belangrijk is voor jou. Hoe zie jij je zwangerschap en straks je leven met een kindje voor je? Kun je dat beeld naast je neerleggen wanneer het er voor jullie anders uit blijkt te zien? Bespreek je vragen en twijfels altijd met je verloskundige. 

Ook de 20 weken echo is een prenatale screening. 

Bronnen: onderzoekvanmijnongeborenkind.nl, meerovernipt.nl