Diabetes type 1 - zwanger worden en zwangerschap

Zwanger worden met type 1 diabetes kan heel veel extra zorgen met zich meenemen. Er zijn extra risico's aan verbonden en je moet ook extra streng op je gezondheid letten als je een gezonde baby wilt. Gelukkig kunnen vrouwen met diabetes type 1 gewoon gezonde kinderen krijgen. Lees hier alles dat je moet weten over zwangerschap en type 1 diabetes, van kinderwens tot borstvoeding geven.  

diabetes type 1 en kinderwens

Heb je een kinderwens? Voor je probeert zwanger te worden, is het belangrijk dat je je plannen en wensen al doorneemt met je dokter. Het is namelijk erg belangrijk dat je bloedwaardes goed zijn voor je zwanger bent. Dit betekent een HbA1c-waarde tussen de 6 en 7%. Die HbA1c-waarde geeft je gemiddelde bloedwaardes in de afgelopen 6-8 weken.

Als je bloedwaardes te hoog zijn voor je zwangerschap, is het risico op complicaties en afwijkingen groter. Er wordt aangeraden een half jaar tot een jaar voor je gaat proberen zwanger worden, je waardes zo goed en stabiel mogelijk te krijgen. Indien je spuit, is de kans groot dat je geadviseerd wordt om over te schakelen op een insulinepomp.

zwanger worden en vruchtbaarheid type 1 diabetes

Mannen met type 1 diabetes hebben vaker vruchtbaarheidsproblemen dan mannen zonder type 1 diabetes. Je vruchtbaarheid als vrouw met type 1 diabetes is ongeveer hetzelfde als bij gezonde mensen. Als je suikerspiegel goed is afgesteld, heb je ook geen verhoogd risico op een miskraam.

"Ik was altijd bang dat ik nooit moeder zou worden vanwege m'n diabetes. Maar het kan dus wel!" - Jessica

invloed van zwangerschap op type 1 diabetes

Afwijkingen in het kindje ontwikkelen zich vooral in de eerste 12 weken. Daarom dat het zo belangrijk is om voor je zwangerschap en tijdens het eerste trimester erg streng te zijn met je diabetes. Tijdens het eerste trimester heb je waarschijnlijk vaker last van een hypo (= een bloedsuikerspiegel die te laag is), wel tot twee keer zo veel als vóór de zwangerschap. Dit komt omdat je insulinebehoefte afneemt. Er is geen aanwijzing dat hypo's schadelijk zijn voor de ontwikkeling van je kindje, maar ze zijn wel erg vervelend en na een tijdje kan je ook hypo-ongevoeligheid ontwikkelen, wat eventueel wel gevaarlijk kan zijn.

Na de 16e week neemt de insulinebehoefte vaak weer toe. Het is dus belangrijk om als zwangere vrouw met type 1 diabetes je bloedwaarden regelmatig te controleren en je insuline constant aan te passen aan de behoeften van je lichaam. Diabeten kennen hun lichaam en hun behoeftes gelukkig doorgaans erg goed, wat dus ook goed van pas komt bij een zwangerschap.

Na de 32e week neemt de behoefte aan insuline vaak weer af en kunnen er weer meer hypo's voorkomen. De kans op het ontstaan van late complicaties tijdens de zwangerschap is niet verhoogd in vergelijking met een normale zwangerschap. 

extra controle zwangerschap type 1 diabetes

Een zwangerschap type 1 diabetes wordt automatisch beschouwd als een risicozwangerschap, en je wordt dus ook nauwlettender in de gaten gehouden dan met een normale zwangerschap. Vrouwen met type 1 diabetes worden tijdens de zwangerschap door een gynaecoloog gecontroleerd (niet door een verloskundige) en de bevalling vindt plaats in het ziekenhuis.

De diabetescontrole is tijdens de zwangerschap ook intensiever dan daarbuiten. Zo zal je gecontroleerd worden op:

• Retinopathie (aandoening aan het netvlies)
• Hypertensie (hoge bloeddruk)
• Nefropathie (aandoening aan de nieren)
• Neuropathie (aandoening aan  de zenuwbanen)
• Angiopathie (aandoening aan de bloedvaten)
• Schildklierafwijkingen
• Vetstofwisselingsstoornissen

gevolgen baby tijdens zwangerschap diabetes type 1

De meest voorkomende afwijkingen voor baby's tijdens een type 1 diabetes zwangerschap zijn afwijkingen aan het hart, de nieren, de urinewegen en de rug. Geboorteafwijkingen ontstaan meestal in de eerste twaalf weken van de zwangerschap. Zeer goede bloedglucosewaarden en een goed HbA1c vóór en tijdens de zwangerschap zijn dus erg belangrijk!

Een ander veelvoorkomend risico is macrosomie. Dat wil zeggen dat je een verhoogd risico hebt op een kind dat te groot en te zwaar is, wat een bevalling gecompliceerder kan maken en bovendien een verhoofd risico is dat het kind op latere leeftijd zwaarlijvig is.

Door dit risico, word je bij een zwangerschap met type 1 diabetes ook vroeger ingeleid, vanaf de 37e of 38e week.

Type 1 diabetes en bevalling

Veel vrouwen met type 1 diabetes maken zich zorgen over hypo's tijdens de bevalling. Omdat je sowieso in een ziekenhuis bevalt, word je hierbij wel goed begeleid, maar uiteindelijk ken jij je eigen lichaam het beste. Je kan je insuline toediening drastisch verlagen, en regelmatig controleren of alles nog goed gaat met je suikerspiegel. Mogelijk word je ook aan een infuus gehangen en krijg je intraveneus glucose toegediend, zodat je zeker niet in een hypo belandt tijdens het persen (op dat moment heb je natuurlijk to-taal geen zin om rustig een colaatje te gaan drinken).

"Die hypo die ze voorspeld hadden viel behoorlijk mee omdat ik zo strak in de zwangerschap heb gezeten. Tijdens de keizersnede ben ik gewoon op mijn pomp gebleven en mijn man heeft mijn suiker helemaal bijgehouden en geregeld. Qua insulinebehoefte kan je bevallen echt vergelijken met topsporten haha!" - Floor

Type 1 diabetes gevolgen baby direct na de bevalling

De meest voorkomende complicatie na de geboorte van een baby na een zwangerschap met type 1 diabetes, is een hypo. Ondanks het wegvallen van de glucosetoevoer van de moeder, zal de baby zelf nog (teveel) insuline blijven aanmaken. Dit komt omdat de baby tijdens de zwangerschap gewend is geraakt aan de insulineproductie van de moeder, en het na de bevalling even duurt voor de baby zelf kan overschakelen naar zijn normale insulineproductie. Het is daardoor ook mogelijk dat de baby last heeft van trillen en een te lage lichaamstemperatuur.

"Ons tweede kindje heeft wel even op de kinderafdeling gelegen vanwege een erg lage bloedsuiker bij de geboorte, maar dat ging gelukkig snel weer beter." - Jessica

Een pasgeboren baby van een moeder met type 1 diabetes zal dus strenger in de gaten gehouden worden, en heeft meer kans om opgenomen te worden op de afdeling neonatologie.

borstvoeding geven diabetes type 1

Als je borstvoeding geeft, stijgt je koolhydratenbehoefte ook, omdat je lichaam meer verbruikt. Hierdoor is de insulinebehoefte ook lager, en moet je vooral 's nachts goed opletten voor hypo's.  De insuline die je als moeder gebruikt, komt niet in de moedermelk. Het geven van borstvoeding in combinatie met het gebruik van insuline is dus compleet veilig.

Zodra je het geven van borstvoeding gaat afbouwen, zal je insuline behoefte dus ook weer toenemen. Goed controleren en aanpassen is dus de boodschap!

"Ik had in het begin wel heel veel hypo's door de borstvoeding, maar gelukkig werd dit met de dag beter" - Floor

 

borst ontsteking diabetes type 1

Een moeder met diabetes heeft een verhoogde kans op een borstontsteking. De eerste verschijnselen zijn; een rode pijnlijke harde plek, grieperig gevoel en koorts. Hiervoor kan je de enkele voorzorgsmaatregelen nemen:

• Goed legen van de borst
• Vermijden van knellende kleding
• Niet slapen met een bh
• Dagelijks de borsten controleren op harde plekken
• Je bloedsuikerspiegel waardes goed houden (slecht gereguleerde waardes verhogen het risico op ontstekingen)

Colostrum type 1 diabetes

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de melkproductie van vrouwen met type 1 diabetes een dag later op gang kan komen, in vergelijking met pasbevallen vrouwen zonder diabetes. De eerste moedermelk, het colostrum, stabiliseert nochtans de glucosespiegel van de baby, wat de baby ook kan helpen met de problemen van een hypo na de bevalling, dus zowel voor de moeder als de baby is het fijn als er gelijk borstvoeding gegeven kan worden.

Doordat de melkpropductie later op gang kan komen, geven sommige vrouwen met type 1 diabetes er de voorkeur aan om al op voorhand colostrum te kolven. Ben je zelf zwanger en heb je type 1 diabetes, kaart deze optie dan zeker aan bij je lactatie deskundige. 

"Het was best een heel gedoe, dat colostrum verzamelen... Maar het is wel voor een goed doel, haha!" - Floor

erfelijkheid baby type 1 diabetes

Het is niet omdat jij type 1 diabetes hebt, dat je kindje dat automatisch ook heeft. Indien éen van de ouders type 1 diabetes heeft, is de kans op een kindje dat later type 1 diabetes ontwikkelt ongeveer 1-5%. Als beide ouders type 1 diabetes hebben, verhoogt die kans naar 20-40%.

Lezen over mogelijke complicaties en problemen bij de zwangerschap als moeder is nooit leuk. Natuurlijk ga je je dan zorgen maken. Toch kan je, ook met type 1 diabetes, een gezonde en fijne zwangerschap hebben met een gezond kindje. Zorg extra goed voor jezelf en laat je goed begeleiden, en vergeet dus vooral niet om te genieten van je zwangerschap en je sugarbaby!